Małżeńskie ustroje majątkowe
Podział majątku podczas rozwodu
Zgodnie z art.58§3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. Zatem aby sąd mógł dokonać podziału majątku, strona postępowania musi w tym zakresie złożyć stosowny wniosek. Poza tym, sąd może dokonać podziału majątku, tylko wtedy jeżeli jego przeprowadzenie nie spwoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu rozwodowym.
Kiedy przeprowadzenie podziału majątku nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu rozwodowym? Kwesia ta została poruszona w wytycznych Sądu Najwyższego zawartych w uchwale z dnia 1978 roku, sygn. akt.III CZP 30/77. Wskazano tam, że przeprowadzenie w wyroku rozwodowym podziału majątku wspólnego stron nie powoduje nadmiernej zwłoki postępowania nie tylko wtedy, gdy między stronami nie ma sporu co do składu i sposobu podziału tego majątku, lecz także wtedy, gdy wyjaśnienie spornych między stronami okoliczności, bądź też takich okoliczności, które sąd obowiązany jest ustalić z urzędu, wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w ograniczonym przedmiotowo i czasowo zakresie.
Reasumując strony muszą ustalić co wchodzi w skład majątku wspólnego i jak to podzielić oraz sąd może przeprowadzać dowody w ograniczonym zakresie. Sąd może przeprowadzić częściowy podział majątku wspólnego. Wskazuje na to Sąd Najwyższy który stwierdził, że w interesie szybkiej normalizacji stosunków majątkowych stron wskazane jest przeprowadzenie częściowego podziału majątku wspólnego, jeżeli tylko co do części majątku wspólnego możliwe jest dokonanie jego podziału bez spowodowania nadmiernej zwłoki postępowania. Dotyczy to w szczególności podziału majątku wspólnego w zakresie jego podstawowego składnika, jakim jest mieszkanie własnościowe lub spółdzielcze, samo lub wraz z przedmiotami urządzenia domowego.
Jeżeli dokonanie podziału majątku wspólnego, nawet częściowego, prowadziłoby do nadmiernego przedłużenia postępowania, sąd zamieszcza decyzję co do pozostawienia tego wniosku bez rozpoznania albo w odrębnym postanowieniu wydanym w toku postępowania albo w sentencji wyroku rozwodowego. Postanowienie o pozostawieniu wniosku bez rozpoznania nie podlega odrębnemu zaskarżeniu. W tej sytuacji należy wnieść nową sprawę, tym razem do sądu rejonowego, o podział majątku wspólnego lub podzielić majątek w drodze umowy u notariusza.