Rozwód
Czy separacja jest lepsza niż rozwód?
Małżonkowie, którzy rozstają się mogą żądać rozwiązania małżeństwa przez rozwód albo domagać się orzeczenia separacji.
Przesłanką, która musi wystąpić zarówno do orzeczenia rozwodu i separacji przez sąd jest ustalenie, że pomiędzy małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia. Dodatkowo w przypadku rozwodu istnieje obowiązek wykazania przed sądem, że rozkład pożycia ma cechy trwałości. W doktrynie prawa rodzinnego i orzecznictwie sadów przyjmuje się, że zupełny rozkład pożycia małżeńskiego to stan polegający na ustaniu więzi uczuciowych, fizycznych i gospodarczych między małżonkami. Natomiast trwałość rozkładu to rozkład tak głęboko posunięty, że nie ma już szansy, by małżonkowie odbudowali łączące ich więzi.
Wspólne pożycie polega na istnieniu między małżonkami łączności psychicznej oraz wzajemnych pozytywnych uczuć (miłości, szacunku, zaufania), obejmuje współżycie fizyczne. Natomiast w sferze gospodarczej przejawia się w prowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego, w zamieszkiwaniu razem, niekiedy w prowadzeniu wspólnej działalności zarobkowej lub gospodarczej.
Sąd nie orzeknie o rozwodu ani separacji, jeśli:
- miałoby ucierpieć dobro małoletniego dziecka małżonków,
- orzeczenie było sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Separację może orzec sąd na żądanie męża albo żony, bądź na zgodne żądanie obojga. Orzeczenie separacji jest łatwiejsze niż orzeczenie rozwodu. Przed sądem nie trzeba np. uzasadniać, że rozkład pożycia jest trwały. Sąd nie bada też, czy małżonek, który wystąpił z żądaniem, nie jest wyłącznie winny rozkładu pożycia.
Jakie są skutki separacji i rozwodu?
- Rozwód pociąga za sobą ustanie związku małżeńskiego. Rozwiedziony małżonek może założyć nową rodzinę. Natomiast pozostający w separacji może nie może zalegalizować kolejnego małżeństwa, bo wówczas popełniłby przestępstwo bigamii.
- Zarówno w przypadku rozwodu, jak i separacji z chwilą uprawomocnienia się wyroku ustaje ustrój małżeńskiej wspólności ustawowej. Każdy z małżonków zarabia już na własny rachunek. Na drodze umownej lub sądowej wspólny majątek może ulec podziałowi.
- Po orzeczeniu separacji małżonek, który na skutek małżeństwa zmienił nazwisko, nie może wrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem związku małżeńskiego. Natomiast po orzeczeniu rozwodu małżonek, który przy zawarciu związku małżeńskiego zmienił nazwisko może w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się wyroku orzekającego rozwód powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa. W tym celu trzeba będzie złożyć wniosek w urzędzie stanu cywilnego.
- Podobnie jak rozwiedzeni małżonkowie, małżonkowie w separacji mogą być obciążeni obowiązkiem alimentacyjnym. W sytuacji, gdy małżonek nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia a znajduje się w niedostatku albo separacja pociągnęła za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, może żądać od współmałżonka alimentów.
- Na małżonków pozostających w separacji został nałożony obowiązek udzielenia sobie wzajemnie pomocy, nie tylko materialnej, ale na przykład również wsparcia psychicznego, jeżeli wymagają tego względy słuszności. Taki obowiązek nie ciąży natomiast na rozwiedzionych małżonkach.
- Małżonkowie będący w separacji, jak i po rozwodzie nie dziedziczą po sobie, jeśli nie sporządzono testamentu.
- Orzeczenie o separacji nie zrywa więzi rodzinnych, małżonkowie pozostają nadal rodziną. Sąd może ze względu na dobro dziecka pozostawić władzę rodzicielską obojgu rodzicom. Możliwe jest ograniczenie władzy jednemu z rodziców i powierzenie drugiemu. Sąd orzekając o separacji może orzec o zawieszeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej. W większości przypadków sąd orzeka o pozostawieniu pełnej władzy rodzicielskiej obojgu małżonkom.
- Sąd orzeka o korzystaniu ze wspólnego mieszkania w okresie separacji i po rozwodzie. Oczywiście, możliwa jest także eksmisja jednego z małżonków lub byłych małżonków, jeśli ten uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie. Ponadto na wasz zgodny wniosek sąd może orzec również o podziale wspólnego mieszkania lub o przyznaniu mieszkania jednej ze stron.
- Sąd na zgodne żądanie małżonków może orzec o zniesieniu separacji, orzeczenie rozwodu natomiast jest nieodwracalne, co nie wyklucza zawarcia ponownego związku małżeńskiego z byłym małżonkiem.
Małżonek pragnący zakończyć związek przez rozwód powinien skierować pozew do właściwego sądu okręgowego. Opłata sądowa wynosi w tym przypadku 600 złotych. Jeżeli chodzi o separację orzekaną na skutek pozwu jednego z małżonków to opłata sądowa również wynosi 600 złotych. Jednak jeżeli separacja ma być orzeczona na zgodny wniosek małżonków opłata wyniesie jedynie 100 złotych. Wówczas sąd orzeka w ostępowaniu nieprocesowym. Przy czym jest to możliwe jedynie w sytuacji, gdy małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci.
Aby zatem podjąć właściwą decyzję, dotyczącą wystąpienia o rozwód, bądź separację, należy przede wszystkim zadać sobie pytanie… o przyszłość.